Karapatan at Kalayaan: Ang Hamon ng LGBT sa Pilipinas sa Harap ng Makabagong Panahon

Mga tagasuporta ang may hawak ng mga plakard habang nagmamartsa sa ilalim ng isang rainbow flag sa parada ng LGBT Pride. Metro Manila, Philippines Hunyo 25, 2016.

Wika nga nila na ang pagkakapantay-pantay ay karapatan pang-tao at tulay isang sa pagbabago, ngunit para ba lamang ito sa dalawang kasariang tanggap ng lipunan? Takip tenga sa sigaw sa pangarap na hindi maabot abot ng bawat mamamayang LBTQ+ na matanggap sa isang lipunang patuloy naghuhugas kamay. Sa mata ng ilan, sila'y krus sa balikat o di kaya naman ay halik ni Judas sa lipunan. Kailan nga ba magkakaroon ng pagtingin sa salamin at pagtanggap sa kung ano man ang pagkakaiba natin.

Habilin nila’y matanggap nalamang kung sino sila at huwag ituring gunita nalamang sa utak ng lipunan. Kanilang luha't pagtatangis magiging isa bang pahimakas. Mabuhay ng alpas pangarap ng bawat taong nilikha ng Maykapal. Sa kada hakbang ng pagbabago ay isang hakbang sa bagong kinabukasan na may pagkakaisa't pagtanggap sa lipunan man o sa puso ng tao. Franchesca Mae C. Dayawan

Ang LGBT community, na binubuo ng mga taong Lesbian, Gay, Bisexual, at Transgender, ay isang mahalagang bahagi ng lipunan na patuloy na naghahangad ng pagkakapantay-pantay at pagtanggap. Sa kabila ng mga makabagong pagbabago sa pananaw at teknolohiya, marami pa rin ang nakakaranas ng diskriminasyon at stigma dahil sa kanilang sekswal na oryentasyon o identidad.

Ang pagkilala sa kanilang karapatan ay hindi lamang usapin ng hustisya, kundi isang mahalagang hakbang tungo sa pagbuo ng isang mas inklusibo at makataong lipunan. Ang pagprotekta sa kanilang karapatan ay nagbibigay-daan sa bawat indibidwal na mabuhay nang may dignidad, kalayaan, at pantay na oportunidad. Sa huli, ang pagkakapantay-pantay ay hindi para sa iilan lamang—ito ay para sa lahat. AJ M. Beason

MAIKLING HISTORYA

Noong panahon bago pa sumakop ang mga espanyol at ang ibang mga kristiyanong Europeo, naniniwala ang mga Pilipino sa animism at sa polytheism kung saan naniniwala sila sa mga mitolohiya, katulad na lamang ng mga hermaphrodite na diyos at diyosa tulad ni Lakapati (o Ikapati), ang diyosa ng pagkamayabong at magandang ani, na inilarawan bilang isang androgynous, intersex, o hermaphrodite na diyosa, at doon palang naimpluwensiyahan na ang mga Pilipino sa mga LGBTQIA+ na kasarian. Ngunit nang pagsakop ng mga espanyol ay naging skandalo ang mga kaugaliang sekswal ng mga katutubo. Halimbawa, ang mga katutubo ay isinulat na gumamit ng mga pin at singsing ng titi, o mga instrumento na katulad ng dildo, para sa sekswal na kasiyahan. Ang mga aktibidad na ito ay lubos na stigmatized dahil ang Espanyol at mga manunulat ay hindi eksaktong maunawaan kung ano ang nangyayari sa harap ng kanilang mga mata. Ginawa ito ng mga manunulat na isa sa maraming dahilan para sa pagtatatag ng pangangailangan para sa iba pang mga misyonero upang manirahan sa silangan nang maliwanagan ang komunidad at iligtas ang mga ito mula sa mabangis na mga gawain na iyon. Nalaman din ng mga pari na ang ilang mga katutubo ay hindi sumunod sa heteronormative, mga pagkakakilanlan ng Katoliko. Inihayag ng mga makasaysayang dokumento ang pagtuklas ng mga lalaking shamans na makihalubilo sa natitirang pamayanan upang maikalat ang relihiyon. Tinawag nila siyang asog, isang na lalaki na nagsagawa ang utos ni Satanas. Caitlin Jane Honra

MGA HAMON

Naganap na isang Pride Parade

Ang LGBT community sa Pilipinas ay patuloy na nakakaranas ng diskriminasyon at hindi pagkakapantay-pantay. Kahit na may mga pagsisikap na gawing mas inklusibo ang lipunan, tulad ng Pride Marches at mga ordinansa laban sa diskriminasyon, maraming hamon pa rin ang kinakaharap ng mga miyembro ng LGBTQIA+. Ang mga tradisyonal na paniniwala at kawalan ng malawak na edukasyon ay mga pangunahing hadlang sa pagkamit ng tunay na pagkakapantay-pantay. Ang edukasyon ay may mahalagang papel sa pagbabago ng mga pananaw at pagpigil sa diskriminasyon. Ang mga paaralan ay dapat na mga ligtas na lugar para sa lahat, ngunit maraming estudyante ng LGBTQIA+ ang nakakaranas pa rin ng pambu-bully at diskriminasyon. Kristia Geri L. Ranches

Drag queens Lumina Klum and Mrs. Tan perform as activists take part in
a protestto kickoff Pride month in
Quezon City, Metro Manila, Philippines, June 2, 2023.

Maraming mamamayan sa ating mundo ang nakararanas ng karahasan at hindi pantay na pagtrato dahil lamang sa kanilang minamahal at sa kung sino talaga sila. Ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQIA+ ay patuloy na umiiral dahil sa kakulangan ng mga pambansang batas ukol sa karapatang sibil. Dahil dito, milyun-milyong LGBTQIA+ ang hindi nakakakuha ng sapat na proteksyon laban sa diskriminasyon. Sa ilang lugar, ang kanilang karapatang mabuhay nang malaya at ligtas ay nananatiling biktima ng makalumang pananaw at maling pagkakaunawa. May mga estado at bansa na hindi kinikilala ang karapatan ng LGBTQIA+ sa kasal, pag-aampon, o kahit sa simpleng proteksyon laban sa poot at karahasan. Ito ay isang malinaw na pahiwatig na marami pa tayong dapat gawin upang maabot ang isang lipunang tunay na inklusibo. Dapat tayong magkaisa upang tiyakin na ang bawat tao, anuman ang kanilang kasarian o sekswal na oryentasyon, ay mabibigyan ng pantay na karapatan at respeto. Ito ay isang panawagan para sa dignidad at pagkakapantay-pantay ng bawat isa. Aliyah Andrea Aquipel

Project PRIDE for children of divers SOGIESC
Ang mga paaralan ay dapat maging ligtas na lugar para sa lahat. Ngunit sa Pilipinas, ang mga mag-aaral na parte ng LGBTQIA+ ay madalas na nakakaranas ng kakaibang trato. Ang kanilang karanasan sa pag-aaral ay may bahid ng pambu-bully, diskriminasyon, mas mababang pagkakataon, at sa ilang mga kaso, pisikal o sekswal ang pag-atake. Dahil dito ay nagbukod ito sa kanila sa ganap na paglahok sa kapaligiran ng paaralan. Hindi sila itinuturing kapwa tao at hindi binibigyan ng kapayapaan. Ang mga tao ay patuloy na nagdidiskrimina sa kanila dahil lamang sa kanilang mga kagustuhan, kanilang mga pagpipilian, at kung sino ang kanilang minamahal. Ngunit, bakit parang mas kontrolado pa nila ang buhay ng parte sa LGBTQ+ kesa sa buhay ng kanilang sarili? Kung hindi man nakakaapekto ang mga LGBTQ+ sa kapwa, bakit ginagawa itong problema? Kung madalas pa nga ay sila pa ang itong tumutulong. Antonia Nicole M. Alcantara

Isa sa mga pinakamalaking hamon para sa LGBT community ay ang pagtanggap ng kanilang pamilya at ng lipunang kinabibilangan nila. Sa kulturang Pilipino na malapit sa tradisyunal na pananaw ng relihiyon, madalas ay nagiging mahirap para sa mga LGBT individuals na ipahayag ang kanilang pagkatao.

Gayundin, mahalaga ang papel ng gobyerno sa pagsulong ng mga polisiya at programang naglalayong itaguyod ang pagkakapantay-pantay. Dapat ay aktibo itong gumagawa ng mga hakbang upang masugpo ang diskriminasyon at buksan ang pinto para sa mas inklusibong lipunan. AJ M. Beason

Halos tatlong-kapat (74%) ng mga kabataang LGBTQ+ sa Pilipinas ang nag-ulat na sila ay nakaranas ng diskriminasyon dahil sa kanilang identidad ng kasarian. Higit sa isang-katlo (34%) ng mga kabataang LGBTQ+ ang nag-ulat ng mga banta ng pisikal na pananakit o pang-aabuso dahil sa kanilang sekswal na oryentasyon o identidad ng kasarian. Ang mga karanasang ito ng diskriminasyon at pagiging biktima ay kaugnay ng mas mataas na antas ng mga isyu sa kalusugang pangkaisipan at mas malaking panganib ng pagpapakamatay para sa mga kabataang LGBTQ+ sa Pilipinas.

Datos na nakuha sa "The Trevor Project"

Ang mga kabataang LGBTQ+ sa Pilipinas na nakaranas ng diskriminasyon dahil sa kanilang identidad ng kasarian ay nag-ulat ng mas mataas na antas ng mga ideya ng pagpapakamatay (63%) at pagtatangkang magpakamatay (38%) sa nakaraang taon kumpara sa mga kabataang LGBTQ+ na hindi nakaranas ng diskriminasyon. Ang mga karanasang ito ay may malalim na epekto sa kalusugang pangkaisipan ng mga kabataan at nagpapakita ng pangangailangan para sa higit na proteksyon at suporta mula sa lipunan at gobyerno upang mabawasan ang mga panganib na ito.

Sa kabila ng makabagong panahon, patuloy pa ring nararanasan ng LGBT community sa Pilipinas ang matinding diskriminasyon at hindi pagkakapantay-pantay. Maraming miyembro ng komunidad ang patuloy na hinuhusgahan, tinatanggalan ng pagkakataon, at inaalisan ng karapatang mabuhay nang malaya at pantay sa lahat. Sila ay nakakaranas ng pang-aapi sa trabaho, paaralan, at maging sa kanilang sariling mga pamilya, na nagiging sanhi ng sakit at kawalan ng pag-asa. Ngunit hindi dapat ganito ang ating lipunan. Ang bawat tao, anuman ang kanilang kasarian o pagkakakilanlan, ay may karapatang mabuhay nang may dignidad, respeto, at pagmamahal. Hindi natin matatawag na tunay na malaya ang ating bansa kung may mga tao pa ring itinutulak sa gilid at binabawalang umunlad. Dean Archer C. Sim

MGA BATAS PARA RITO

Ang mga miyembro ng LGBTQ+ community at mga tagasuporta ay dumalo sa Alab for Love: Pride PH Festival sa Quezon City noong Hunyo 25, 2022. Imahe mula sa Quezon City Government, Pilipinas.

Ang mas malakas na pagpapatupad ng mga batas at mas mahusay na suporta mula sa mga paaralan ay kailangan para protektahan ang mga karapatan ng mga estudyante ng LGBTQIA+. Ang pagpasa ng SOGIE Equality Bill ay isang mahalagang hakbang upang matiyak ang pagkakapantay-pantay para sa lahat, anuman ang kanilang oryentasyong sekswal o pagkakakilanlang pangkasarian. Ang patuloy na adbokasiya at pag-oorganisa ay kailangan para makamit ang isang tunay na inklusibo at makatarungang lipunan. Kristia Geri L. Ranches

Ang mga miyembro ng lesbian, gay, bisexual, at transgender (LGBT) community ay nagdala ng higanteng bahaghari na watawat sa kahabaan ng isang highway bilang bahagi ng taunang pagdiriwang ng LGBT Pride sa Lungsod ng Marikina, silangan ng Maynila, Pilipinas, noong Hunyo 30, 2018.

Sa kasalukuyang panahon, patuloy pa rin ang paglalaban ng karapatan ng mga LGBT sa Pilipinas. Kung saan bilang isang Pilipino, dapat nating ipaglaban ang bawat karapatan upang humantong ang ating komunidad bilang isang bansang pantay-pantay at may kalayaan. May mga batas na naglalayong protektahan ang mga karapatan ng mga miyembro ng LGBT, tulad ng Anti-Discrimination Ordinances at SOGIE Equality Bill (Sexual Orientation and Gender Identity Expression) na nagbibigay ng proteksiyon laban sa mga diskriminasyon sa trabaho, edukasyon, at pampublikong lugar. Ngunit, hindi pa rin ito napapasa sa Kongreso. Sa kabila ng mga pagsubok na nararanasan ng bawat kasapi, ang bawat hakbang at galaw na ginagawa ng organisasyon ng LGBT ay nagbibigay ng liwanag para sa pag-asa ng bayan. Allyssa Ynna Alit Co

Ang pagiging LGBT sa isang bansa na ang buong paniniwalaan ay tungkol sa Diyos at mga iniutos nito, imoral o moral nga ba ang pagmamahal sa kaparehas na kasarian? Ngayon naman ay talakayin natin ang diskriminasyon sa LGBT na nararanasan ng nakararami, ano nga ba inaayawan nila rito? Dahil ba sa kanilang paggalaw? Kasuotan? Pananalita? Dahil ba nagkakagusto lang sila sa kapareha nilang kasarian?

Para sa akin, wala namang mali sa ginagawa ang pagiging LGBT. Ang dapat nating tandaan: ang pagiging mabuti ay wala sa iyong kasarian. Masama ang masama, at mabuti ang mabuti. Ngayon pumunta tayo sa mga halimbawa na nagaganap na diskriminasyon sa LGBT na estudyante ayon sa Human Rights Watch.

Ayon sa Human Rights Watch, nagaganap ang pambu-bully at diskriminasyon sa mga estudyante sa maraming lugar sa Pilipinas dahil sa paglaganap ng mga isyu sa oryentasyong sekswal at pagkakakilanlan sa lipunan. Gayong may batas sa Pilipinas na nagbibigay ng proteksiyon sa diskriminasyon at pag-etsa-puwera sa mga paaralan, kinakailangang mga mambabatas at administrador ng mga eskuwelahan upang matiyak na ligtas ang mga bagay na ito. Kabilang dito ang paglaganap ng pambu-bully at panliligalig, ang patakaran at gawing mapanghusga, at ang pagkakaroon ng mga mapagkukunan na nagbubuod sa mga pagsulong sa edukasyon ng LGBT sa internasyonal na arena. Jake Nicholas H. Kuntz

“ANG DIGNIDAD AY WALA SA KASARIAN, PANTAY NA KARAPATAN PARA SA LAHAT.”

Isang babae ang may hawak na plakard sa isang rally bilang paggunita sa Pride Month sa Quezon City, Pilipinas, noong Hunyo 2, 2023.

Sa bansang mabilis ang pagbabago ngunit nananatili pa ring nakakulong ang mga isipan ng bawat tao sa mga tradisyunal na paniniwala, isang malaking hamon pa rin para sa mga LGBTQIA+ sa Pilipinas ang pagtamasa ng tunay na pagkakapantay-pantay at kalayaan. Habang ang ilan ay nararanasan nang magtagumpay sa bawat karera at hamon sa buhay, marami pa rin ang patuloy na nakakaranas ng diskriminasyon, kawalan ng oportunidad, at kawalan ng legal na proteksyon. Ang karanasan ng LGBTQIA+ community sa bansa ay magkakahalo—may mga kwento ng tagumpay, ngunit mas nangingibabaw ang mga kwento ng pakikibaka na tila laban sa agos ng buhay, patuloy na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan.

Sa kabila ng pagkakaroon ng ilang lokal na ordinansa laban sa diskriminasyon sa mga lungsod, nananatiling nakabinbin ang SOGIE Equality Bill, na siyang magsisilbing pambansang batas upang magbigay ng konkretong proteksyon laban sa diskriminasyon. Ang kawalan nito ay nag-iiwan sa komunidad sa alanganin, lalo na sa mga lugar kung saan hindi kinikilala ang kanilang mga karapatan. Tulad ng kasabihang, “ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan”, mahalaga ang papel ng lipunan, pamilya, at gobyerno para sa pantay na karapatan. Sa iilang pamilya, ang pagtanggap sa LGBTQIA+ ay nananatiling hamon dahil sa impluwensya ng relihiyon at konserbatibong pananaw, ngunit marami na rin ang pamilyang nagiging mas bukas sa pagyakap sa kanilang mga anak o mga mahal sa buhay.

Pride parade sa isang komunidad

Ang gobyerno naman ay may responsibilidad na magtatag ng mga polisiyang nagbibigay-proteksyon sa karapatan ng LGBTQIA+, dahil kung walang pambansang batas, magiging limitado ang epekto ng mga ito. Dahil sabi nga sa kasabihan, “nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa", kaya’t kinakailangang simulan ang pagbabago sa mindset ng bawat Pilipino upang maabot ang tunay na pagkakapantay-pantay. Kailangan ang mausisang pag-aaral tungkol sa SOGIE nang maipaliwanag ang kahalagahan nito, pagpapalakas ng adbokasiya sa media, at sa mga tradisyunal na institusyon upang maalis ang maling impormasyon at mapawi ang takot na nag-uugat sa hindi pagkakaunawaan.

Ang laban ng LGBTQIA+ para sa pagkakapantay-pantay ay patuloy na hamon, ngunit “habang may buhay, may pag-asa.” Ang pagtutulungan ng komunidad, lipunan, at pamahalaan ay susi upang makamit ang isang inklusibong lipunan kung saan ang lahat ay malayang mabuhay ng walang takot o diskriminasyon. Sa harap ng makabagong panahon, ang mga hakbang na ito ay nagbubukas ng mas maraming oportunidad para sa isang patas at pantay na hinaharap, sapagkat “ang matiyagang langgam ay nakaaabot sa tuktok ng puno.” Dharien Marielle A. Mose

"Ang pagiging LGBTQ+ ay hindi hamon, kundi paalala na ang tunay na kabuluhan ng pagkatao ay nakasalalay sa pagtanggap, hindi sa paghuhusga."

Sa isang bayang tila mas nabibigyang pansin ang ugat ng mga tradisyunal na paniniwala, madalas pa ring nakakaranas ng diskriminasyon ang LGBT sa trabaho, paaralan, at pampublikong lugar. Kahit na may mga ipinatutupad gaya ng anti-discrimination at Pride March, hindi pa rin sapat ang mga ito upang magkaroon ng pantay na oportunidad at karapatan. Sa kasalukuyan, wala pa ring pambansang batas na nagpoprotekta sa diskriminasyon. Paano makakamit ng LGBT community sa Pilipinas ang pagkakapantay-pantay sa kabila ng mga hamon ng tradisyunal na paniniwala?

Pride parade na naganap noong 2020

Ang natatanging susi sa pagkakamit ng pagkakapantay-pantay ay ang patuloy na paghubog ng kamalayan sa bawat mamamayan. Hindi sapat ang mga batas, kailangan din ng malalim na edukasyon upang maiwaksi ang mga maling pananaw na nananatili sa ating mundong ginagalawan. Ang mga hakbang tulad ng mga seminar sa mga paaralan at komunidad ay mahalaga upang mapalawak ang pang-unawa at pagtanggap. Sa lipunan, ang mga tradisyunal na paniniwala ay kailangan pag-isipan at suriin, upang magbigay daan sa isang mas bukas na pananaw na nagtataguyod ng katarungan at paggalang sa lahat ng kasarian. Sa ganitong paraan, makakamtan ang isang lipunang inklusibo, kung saan ang bawat isa, anuman ang kanilang identidad, ay may pantay-pantay na pagkakataon at karapatan. Chassidy Allaine M. Pamintuan

Ang mga magkasintahan ay dumalo sa kabila ng ulan sa Metro Manila
Pride March na ginanap sa Marikina Sports Center noong Hunyo 29, 2019.

Sa kasalukuyan, kapansin-pansin ang paglakas ng mga boses at protesta para sa karapatan ng mga miyembro ng LGBTQIA+. Subalit, masasabi nga bang tunay na naipaglalaban ang kanilang kalayaan, o isa lamang itong palamuti sa balita? Tunay na adhikain ba ito, o usok na walang nagbabagang apoy? Ang Pilipinas ay isang bansang malalim ang pananampalataya at matibay ang paniniwala sa nakagisnang relihiyon. Sa kabila nito, marami pa rin ang naniniwala, lalo na ang matatanda, na ang pagiging bakla o ang pagsasama ng dalawang taong may parehong kasarian ay isang kasalanan. Ang ganitong pananaw ang patuloy na nagiging balakid sa pagkamit ng tunay na pagkakapantay-pantay sa lipunan.

Hindi kailanman nararapat na maliitin ang pagkatao ng sinuman. Sabi nga ni Gloc-9, “Kung minsan, mas lalaki pa sa lalaki ang bakla.” Isang paalala ito na ang dignidad ng tao ay hindi nakabatay sa kasarian, kundi sa kanyang pagkatao at mga prinsipyo. Kung kaya’t imulat na natin ang ating mga mata at nagpalaganap ng kamalayan na ang lahat ng taong nasa mundong ibabaw ay pantay-pantay. Bigyan natin sila ng respeto, pagtanggap, at pagkilala sa kanilang karapatang mabuhay nang malaya at magkaroon ng mga pasilidad tulad ng sariling palikuran na angkop sa kanilang pangangailangan. Sophia Dominic A. Dalis

“Labag sa batas ng Panginoon ‘yan.”

Katagang walang hanggang sinasambit ng mga “relihiyosong tao” upang hanapan ng mali ang mga kasapi ng LGBTQIA+ community. Sa likod ng mga salitang ito ay isang paniniwalang ang kanilang pagkakakilanlan at mga ugnayan ay salungat sa moralidad na itinuro ng relihiyon. “Pananampalataya o pag-ibig?” Bakit kailangang mamili? Hindi ba maaaring pagsaklubin? Ang pananampalataya na nagmumula sa Diyos na mapagmahal ay dapat na nagbubunga rin ng pag-ibig na walang pasubali. Ang pagtanggap sa LGBTQIA+ ay maaaring ituring na mas malapit sa diwa ng Diyos— isang Diyos na hindi tumitingin sa anyo o pagkatao, kundi sa puso at katapatan ng isang tao.

Nakaraang Pride Event ng Metro Manila.

Kasalanan ba na, sa wakas, ay makilala mo na
kung sino at ano ka talaga? Hindi ito kailanman magiging kasalanan. Ang pagkilala sa sarili ay isang mahalagang aspekto ng buhay ng isang tao. Ang pagiging totoo sa sarili, kabilang ang pagyakap sa iyong sekswalidad at kasarian, ay hindi lamang bahagi ng personal na paglago kundi ng paglikha ng mas makabuluhang ugnayan sa iba. Huwag sana itong ituring na kasalanan, sa halip ay ituring bilang paggalang sa biyaya ng Diyos sa paglikha sa atin bilang mga natatanging nilalang. Bakit kailangang ipagkait sa kanila ang kalayaang mahalin ang kanilang sarili at ang ibang tao? Kung mensahe ni Kristo ay pagmamahal, bakit may mga taong sarado ang utak pagdating sa karapatan ng LGBTQIA+ community na magpahayag ng pagmamahal? Kalapastangan ba talaga sa mata ng Diyos ang pag-ibig? Pero sa tingin ko, kung totoo man ang Diyos, hindi niya tayo pagbabawalang gawaran ng pag-ibig kung sino man ang sinisigaw ng puso natin.

Ang diskriminasyon naman ay nararanasan ng sangkatauhan, hindi lang ng LGBTQIA+ community. Kaya’t nariyan ang SOGIESC Bill: ang panukalang batas na naglalayong wakasan na ang diskriminasyon base sa sexual orientation, gender identity at expression. Nakapanlulumong isipin na hindi pa rin ito maaprubahan dahil kabi-kabila ang mga batikos ng ilan dito. “Inaabuso naman nang lubusan ang karapatan. Bakit kailangang may espesyal na batas pa para sa kanila?” Lingid kasi sa kaalaman ng nakararami na ang SOGIESC Bill ay para sa lahat, hindi lang sa mga miyembro ng LGBTQIA+ community. Lahat ng karakter ni Vice Ganda sa pelikulang “Girl, Boy, Bakla, Tomboy” ay pantay-pantay ang makukuhang benepisyo kapag naipasa ang batas na ito.

Ang mahirap kasi sa ibang mga Pilipino, taingang-kawali sa mga suliraning hindi nila nararanasan. Palibhasa’y hindi nila sinisikmura ang mga kutyang natatanggap ng mga taong “naiiba” sa kanila kaya nama'y waring nagkibit-balikat na lamang. “Hindi kami naaapektuhan, kaya bakit kami magkakaroon ng pakialam?” Paano magbabago ang madilim na bayan kung mismong mga mamamayan ang siyang takot sa liwanag? Matutong igalang at respetuhin ang isa’t isa. Magkaisa at magtulungan patungo sa inklusibong bansa. Tao ako, tao ka, tao tayong lahat— bawat isa sa atin ay may karapatang irespeto, igalang, at higit sa lahat ay ang mahalin at magmahal nang malaya.

“Dahil ang pag-ibig ay mapagpalaya. Ang mahalin ka’y pakikibaka.”

Mariela Shenlee O. Besa

PANAHON NA

Panahon na upang baguhin ang ating pananaw at itigil ang diskriminasyon. Ang LGBT ay mahalagang bahagi ng ating lipunan, at gaya natin, sila rin ay nangangarap, nagmamahal, at nagsusumikap para sa magandang kinabukasan. Sa bawat kwento ng isang miyembro ng LGBT community ay naroon ang kanilang mga pagsubok, tagumpay, at pag-asa—mga bagay na nararapat bigyang halaga ng bawat isa sa atin. Dean Archer C. Sim

Ang mga tao ay dapat magkaroon ng kapayapaan, mahalin ang kanilang nais, at maging kung sino ang gusto nila. Lahat tayo ay iba-iba ang pananaw, gusto, mahal, kaisipan at buhay. At lahat din tayo ay may karapatan para pumili at mag desisyon sa sarili nating buhay. Hindi dapat natin minamaliit ang kung sino man tao. Dapat bigyan natin ang isa’t isa ng respeto, kalayaan at kapayapaan. Paano aasa na magkaroon ng kapayapaan kung hindi ito tutuparin? Kung gusto natin ng kapayapaan, simulan natin sa pagkakaisa, pagmamahal ng isa’t isa, at pagtigil sa diskriminasyon. Hindi dapat binabase ang kakaibahan ng isang tao, kundi sa kabutihan nito. Antonia Nicole M. Alcantara

Sanggunian:

https://www.hrw.org/news/2016/09/20/philippines-transgender-lawmaker-urges-protection-lgbt-rights

https://www.culturalsurvival.org/publications/cultural-survival-quarterly/there-limited-awareness-philippines-bestang-sarah-dekdeken

https://time.com/6290762/philippines-pride-lgbt-discrimination-sogie-equality-bill/

https://www.savethechildren.org.ph/where-we-are/article/project-pride-protection-respect-inclusion-diversity-equality-for-children-of-diverse-sogiesc/

https://pulitzercenter.org/stories/fight-equal-rights-queer-filipinos-build-communities-social-media

https://time.com/6184345/lgbt-philippines-catholic-church-pride/

https://www.benarnews.org/english/news/philippine/communist-allegation-08242023130413.html

https://www.rappler.com/newsbreak/in-depth/lgbtq-filipinos-social-media-communities-equal-rights/

https://www.rappler.com/philippines/264862-filipinos-acceptance-homosexuality-2019-pew-research-report/

https://www.abs-cbn.com/news/10/22/20/we-are-valid-lgbt-rights-groups-spox-says-its-time-to-legalize-same-sex-civil-unions-in-ph

https://voice.global/blog/digital-pride-in-the-time-of-corona/